We zien emotie eten als een fout in ons gedrag en we veroordelen onszelf voor de momenten van ‘zwakte’ die we hebben als je weer eens een heel pak soesjes of chips, of drop, of chocola of allemaal hebben opgegeten.
Niet alleen omdat de hoeveelheid zoetigheid en vettigheid die we naar binnen hebben gepropt ervoor zorgt dat we ons klote voelen na een eetbui, maar omdat we ons schamen en boos zijn op onszelf omdat we de controle kwijt zijn geraakt. Er waren zelfs momenten na mijn eetbuien dat ik mezelf intens haatte en ik ben niet de enige in het voelen van zo’n sterke emotie.
Tijdens een van mijn masterclasses vroeg ik mijn deelnemers een poll in te vullen waarin ze aan konden geven hoe ze zich na een eetbui voelden. Maar liefst 30% van de dames voelen zelfhaat en walging na een eetbui, zoals je hier onder kunt zien.
Ik ben ervan overtuigd dat het gedrag (het hebben van een eetbui) niet het probleem is.
Sterker nog,
⇒ ik denk dat snoepen een signaal is.
Ik denk dat emotie eten een teken is dat er iets speelt, een teken dat je niet lief genoeg bent geweest voor jezelf of een teken dat er een onderliggende pijn zit.
“Zullen we gaan wandelen” vroeg mammie, “dan rijden we even met de auto naar de duinen toe.” Ook als meisje van negen vond ik het al heerlijk om in de natuur te zijn en aangezien ik toch niets te doen had ging ik graag met mammie mee om te wandelen.
We stapten in de auto en 15 minuten later liepen we heerlijk in de duinen. “Laten we hier even gaan zitten.” zei mammie.
“Ik wil het met je hebben over het pesten op school.”
Onmiddellijk dook mijn hand mijn jaszak in en graaide ik naar de zonnebloempitten die ik altijd standaard bij me had. Ik stopte een hand vol in mijn mond en begon verwoed te kauwen. Dit was niet waar ik het over wilde hebben vandaag.
“Ik heb iemand voor je gevonden om mee te praten’, zei mammie, terwijl ik wanhopig een tweede hand pitten nam.
Mijn buik voelde raar aan.
Zo’n beetje samengeknepen. Ik kon niet goed uitleggen wat het voor gevoel was, maar het was niet fijn.
Dit gevoel had ik de laatste tijd erg vaak.
⇒ Vooral in de pauze op school, als de kinderen uit mijn klas me weer in een hoek gedreven hadden en me aan het duwen, schoppen en uitschelden waren, maar ook steeds vaker overdag, of ’s nachts als ik wakker lag en bang was om morgen weer naar school te gaan.
Nu weet ik dat het gevoel wat ik toen in mijn buik voelde het gevoel was dat ik werd aangevallen, dat ik kwetsbaar en machteloos was.
Toen wist ik dat nog niet.
Ik wist ook niet hoe ik er mee om kon gaan of hoe ik duidelijk naar mijn ouders kon communiceren hoe ongelooflijk traumatisch naar school gaan voor mij was.
Wat ik me op een gegeven moment wel realiseerde, was dat het vervelende gevoel in mijn buik minder werd als mijn buik goed vol zat.
En zo kwam het dus dat ik op mijn 9e begon met het weg-eten van emoties.
– Rose –
Tijdens het schrijven van het bovenstaande dagboekfragment heb ik een aantal keer moeten stoppen omdat er hele heftige emoties naar boven kwamen.
De angst en kwetsbaarheid die ik bijna 30 jaar geleden voelde, kan ik me nu nog steeds goed herinneren.
Wat zou jij doen, als je even iets heftigs voelt wat al heel oud is?
Mijn eerste reactie is om die emoties weg te drukken en tegen mezelf te zeggen:
“Kom op, gewoon even dit stukje afschrijven.” Maar dat zou natuurlijk pijnvermijden zijn.
En waarschijnlijk zou dat pijnvermijden werken…..
⇒ en heb ik niet eens door dat de trek in de gevulde koek die ik een paar uur later krijg, komt doordat ik eerder die dag een vervelende emotie heb weggedrukt.
Emotie eten heet natuurlijk niet voor niks emotie eten: we eten als we emoties voelen. Maar waarom is dat? Als je kijkt vanuit de gedragspsychologie, dan is er een diepere onderliggende drijfveer die ons als mens aanstuurt in ons gedrag.
Heeft ons gedrag een resultaat dat slecht voelt?
⇒ Dan zullen we in het vervolg proberen dit resultaat te vermijden door ons gedrag aan te passen.
Maar…
Levert ons gedrag een goed gevoel op?
⇒ Dan zullen we proberen dit gevoel te reproduceren door het gedrag te herhalen.
Als mens zullen we altijd doen wat we maar kunnen om ons zo goed mogelijk te voelen.
Als ik jou vraag: “Wat voelt goed”, dan kan het zijn dat je denkt aan de omhelzing van een geliefde, de lach op het gezicht van je kind, of een prachtige zonsondergang.
En natuurlijk klopt dat, we kunnen dingen doen die ons in essentie goed laten voelen.
Maar… goed voelen is complexer dan het in eerste instantie lijkt.
Er is namelijk nog iets dat ons een goed gevoel geeft:
Het vermijden of onderdrukken van alles wat slecht voelt!
Houd jij niet van chaos?
⇒ Dan kan je dag plannen goed voelen.
Houd je niet van fouten maken?
⇒ Dan kan je werk dubbelchecken goed voelen.
Voel je je te dik?
⇒ Dan geeft diëten je een gevoel van controle.
Er zijn dus twee manieren om ons goed te voelen:
1 – als je je goed wilt voelen kun je dingen doen die je een positief resultaat opleveren
2- als jij je goed wilt voelen kun je ook dingen doen waardoor je een slecht gevoel vermijdt!
Dit is ook de reden dat we aan emotie-eten doen.
En één van jouw favoriete strategieën om niet te hoeven voelen is waarschijnlijk…
Emotie eten
Emotie eten werkt namelijk ontzettend goed om (tijdelijk) pijn te onderdrukken.
~Eetbuien zorgen er toch voor dat je je slecht voelt?~ Helaas is dit niet waar.
Ja, wellicht voel je je slecht na de eetbui,
⇒ maar het woordje NA is hierin cruciaal.
Je voelt je pas slecht als de eetbui is afgelopen. Tijdens de eetbui voel je je goed.
En dat gevoel van genot is voor je limbische systeem de beloning die je eetbuien in stand houdt.
De meeste mensen hebben wel eens gehoord van de fight-or-flight respons, (de vecht- of vluchtreactie), een overlevingsmechanisme dat je helpt als je in gevaar bent.
Tijdens de fight-or-flight respons wordt er veel adrenaline uitgescheiden in je bloed, zodat je de alertheid en energie hebt die nodig is om te vechten of te vluchten.
Veel minder bekend is dat er ook een emotioneel overlevingsmechanisme is dat wordt geactiveerd als je negatieve emoties ervaart.
Je down voelen of stress hebben kon voor ons in de tijd dat we grotbewoners waren levensbedreigend zijn. Stel je voor dat je als grotbewoner depressief was, dan had je waarschijnlijk geen zin om eten te gaan verzamelen voor de winter.
Daar heeft ons brein een oplossing voor gevonden:
Zodra jij je down voelt vindt er een chemische reactie plaats in je brein, (de neurotransmitter dopamine wordt afgescheiden) die jou dwingt om op zoek te gaan naar dingen die goed voelen en dat is…
Eten!!
Als we eten wordt er een stofje in ons brein afgescheiden dat pijnstillend is (de neurotransmitter bèta-endorfine).
Dit stofje werkt voor zowel emotionele- als fysieke pijn en zorgt ervoor dat je je goed voelt.
Ooit wel eens gehoord van emotie eten?
⇒ Nou dit is dus de reden dat we aan emotie eten doen!!
We proberen negatieve gevoelens weg te eten en het werkt doordat de neurotransmitter bèta-endorfine pijnstillend is.
Emotie eten doe je om niet te hoeven voelen. Wil je emotie eten stoppen? Dan is het belangrijk dat je gaat onderzoeken wat het is dat je niet wilt voelen.
Mooi mens, als je wilt weten wat je kunt doen tegen emotie eten dan is het belangrijk dat je beseft dat emotie eten een beschermingsmechanisme is.
Jij weet ook wat er gebeurt op het moment dat het je wél lukt om emotie eten te stoppen, toch?
Dan onstaat er onrust, omdat de gevoelens die je probeert weg te drukken weer naar boven komen!
Je hebt emotie eten nodig omdat je niet dealt met de gevoelens die er onder zitten!
Door de neurotransmitter bèta-endorfine zorgt emotie eten er voor dat je vervelende gevoelens kunt onderdrukken. Dit kunnen heftige emoties zijn of kleine ongemakken.
Vermijd jij bijvoorbeeld:
Emotie eten is dus een belangrijk copingsmechanisme geworden.
Als je al 100 keer tegen jezelf hebt gezegd “Morgen ga ik op dieet!” dan heb je zelf als ervaren hoe lastig het is om met emotie eten te stoppen.
Keer op keer besluit je opnieuw dat je er klaar mee bent, en toch krijg je steeds weer opnieuw een snaaibui.
Mooi mens, ik wil het nog een keer benadrukken:
Emotie eten is niet slecht!
⇒ Emotie eten is een teken dat er iets speelt in je leven waar je mee mag dealen.
Emotie eten stoppen lukt daarom pas als je gaat kijken naar het onderliggende gevoel.
Als je wilt stoppen met emotie eten dan is het belangrijk dat je beseft dat het eten zelf niet het probleem is.
Daarom gaan deze tips om te stoppen met emotie-eten niet over voeding, maar over voelen 😋
Een lage eigenwaarde is een belangrijke reden om aan emotie-eten te doen. Als jij je minderwaardig voelt, of je hebt het gevoel dat je niet goed genoeg bent, dan kan het eten van suikers ervoor zorgen dat je je even beter voelt.
Als je stress hebt is je prefrontale cortex minder goed in staat om je emoties te reguleren. Daarnaast zorgt stress er voor dat je meer honger krijgt, en dat je minder snel voelt als dat je vol zit.
En…. stress zorgt er ook nog eens voor dat je vetter wordt!
Voorkomen is beter dan genezen, toch? Daarom raad ik je aan om een paar keer per dag een moment van me-time in te lassen. In mijn blog ‘28 dingen die je kunt doen om goed voor jezelf te zorgen‘ geef ik je tips die je daarbij kunnen helpen.
Als je continu over je grenzen gaat dan put je jezelf uit en negeer je de signalen die je lichaam je stuurt. Door te leren luisteren naar je lichaam kun je voorkomen dat je in een negatieve spiraal terecht komt.
Mooi mens, als jij al 100 keer tegen jezelf hebt gezegd “Morgen ga ik op dieet!” dan weet je dat diëten je niet gelukkig gaat maken. Sterker nog, de kans is groot dat diëten er voor zorgt dat je meer aan emotie eten doet.
In de Eetbui Vrij Leven Bootcamp leer ik je hoe je stap voor stap je eetbuien achter je kunt laten, stopt met diëten én van je lichaam kunt houden.
Hoe je dat doet, dat leg ik je hieronder uit in deze video uit de Eetbui Vrij Leven Bootcamp.
De ‘Bootcamp‘ is een progressief herstelprogramma dat jou leert wat de 6 belangrijkste dingen zijn die jij in je leven en je gedrag kunt veranderen om je snoepen onder controle te krijgen.
Wil jij op een wetenschappelijke manier aan de slag met het helen van je relatie met eten?
Schrijf je dan hier in voor de Bootcamp