Ken je dat ook? Het gevoel dat je super opgewonden bent als je op een nieuw dieet gaat?
Maar een gevoel van high krijg je niet alleen als je gaat diëten, toch?
Ook als je besluit om te gaan snaaien en fantaseert over wat je allemaal gaat eten kun je behoorlijk opgewonden raken.
➾ Dat gevoel van verlangen dat heeft allemaal te maken met de afgifte van dopamine in je limbische systeem.
In deze Eetbui Vrij Leven Blog ga ik je uitleggen hoe dopamine ervoor zorgt dat je zo ontzettend kan verlangen naar meer, en leer ik je wat je kunt doen om je dopamine meer in balans te brengen.
Misschien is het niet helemaal hetzelfde: het gevoel dat je hebt als je besluit om weer op dieet te gaan, of het gevoel dat je hebt als je besluit om een eetbui te hebben. Ondanks dat er misschien een nuance in zit is het wel allebei een gevoel van… verlangen.
Je voelt een verlangen, een obsessie, een drang, een begeerte.
➾ Niet voor wat er in het hier en nu is, maar voor wat er gaat komen.
Het high-gevoel komt door de belofte dat je je goed gaat voelen.
Ik heb zelf jarenlang gezocht naar de oorzaak van mijn eetbuien. Waarschijnlijk ken je het wel, de vraag: “Waarom doe je het dan?”
De vraag die je van mensen krijgt als je uitlegt dat je eetbuien hebt. Een logische vraag natuurlijk, want waarom doe je het dan, als je er daarna zo ontzettend van baalt. Waarom blijven we eetbuien hebben, terwijl we er ons zo rot door voelen? We blijven eten omdat het ons iets oplevert.
Als ik die vraag aan cliënten stel zeggen ze meestal: Het levert me niks op, het zorgt er alleen maar voor dat ik me ongelukkig en dik voel.” Maar als ik ze vraag: “Kom je tot rust als je een eetbui hebt?” dan herkennen de meeste cliënten dat wel.
De drang naar eten en de rust die je ervaart als je er aan toe hebt gegeven komt door je dopaminesysteem.
In 1954 waren de onderzoekers James Olds en Peter Milner op zoek naar het deel van het brein dat voor angst zorgt. Ze hadden een electrode in het brein van een rat geplaatst, op de plek waar het angstcentrum zou moeten zitten.
Elke keer als de rat naar de hoek van de kooi ging kreeg hij een schok. Hun hypothese was dat de rat al snel die specifieke hoek van de kooi zou gaan mijden, omdat hij steeds een angstprikkel kreeg als hij daar kwam. Tot grote verbazing van de onderzoekers bleef de rat echter continu naar de ‘angsthoek’ rennen, tot wel 700 keer per uur. De rat at niet, dronk niet, nam geen rust. Hij bleef maar heen en weer rennen naar de bewuste hoek.
Olds en Milner waren geen neurologen en hadden in het piepkleine rattenbreintje de electrode op de verkeerde plek geplaatst en vonden zo het ‘gelukscentrum’ van het brein.
Om het onderzoek verder te ontwikkelen werden er ook bij mensen elektronen in hun ‘gelukscentrum’ geplaatst. De proefpersonen kregen een knop waar ze op konden drukken om een schok op die specifieke plek te creëren, zo vaak als ze maar wilden.
Ook deze mensen raakten verslaafd aan de schokken, ze wilden zelfs niet meer eten, als ze daarvoor met de schokken moesten stoppen. Toch gaven patiënten aan dat ze zich niet goed voelden door de schokken.
Sterker nog, ze beschreven een overheersend gevoel van spanning en nervositeit.
De schokken voelden als een dwangmatige zoektocht naar geluk, zonder ooit het geluk te kunnen vinden.
Het gebied in het brein dat werd gestimuleerd was namelijk niet het gelukscentrum, maar het beloningscentrum van het limbische systeem. De meest primitieve, motiverende drijfveer die ons tot actie aanzet (ook als we niet willen) en ons dwingt om steeds weer opnieuw op zoek te gaan naar een gevoel van bevrediging.
Jij weet denk ik wel hoe de zoektocht naar bevrediging voelt. De zoektocht naar bevrediging in zichzelf voelt niet goed, maar gespannen. Het is een dwingend gevoel dat je bijna niet onder controle kunt houden, toch? Het is dat gevoel van zoeken naar iets lekkers dat je eigenlijk doet voelen als een junkie op zoek naar een shot.
Wat is nou die dwingende kracht die het zo moeilijk maakt om een eetbui te weerstaan? Deze dwingende kracht is dopamine. In hun onderzoek hadden Olds en Milner met hun rat het dopamine-beloningsysteem gevonden.
Dopamine is dé neurotransmitter die voor verlangen zorgt. Het is een slavendrijver die er continu voor zorgt dat je meer wilt. Hoe vaker je toegeeft aan dit systeem en hoe beter het voelt, hoe groter de drijfveer wordt om het weer te doen.
Als dit systeem aangaat raken we geobsedeerd door “Ik wil…” en wordt het een stuk lastiger om te zeggen “Ik wil niet…”
Natuurlijk is dit van toepassing op onze bodemdrang en het feit dat het je niet lukt om er maar eentje te nemen. Maar dopamine beïnvloedt veel meer dan alleen onze drang naar eten.
Alles waarvan we verwachten dat het ons goed doet voelen, triggert dopamine-afgifte:
Je hoeft maar aan iets lekkers of leuks te denken en je dopaminesysteem gaat aan. Zodra dopamine wordt afgegeven raak je geobsedeerd door datgene wat het heeft getriggerd.
💬 Wat herken jij?
Welke gewoontes heb jij die door dopamine worden getriggerd?
Laat me dat weten in de comments hier onder. Door het te delen stuur je het de wereld in én inspireer je anderen! Honderden prachtige vrouwen komen hier om inspiratie te halen om hun eetbuien te stoppen en jouw ervaring kan anderen nieuwe inzichten geven en inspireren om eetbui vrij te leven.
Elke gedachte, elke handeling traint jou om beter te worden in die gedachte of handeling. Hoe dat werkt heb ik je geleerd in podcast 8 ‘Het Eetbui Brein’. Dat betekent dat jij jezelf en je dopamineverslavingen hebt getraind.
Elke keer als jij je laat dwingen door je dopamine-afgifte, train jij jezelf om daar nog beter in te worden.
Dopamine is een dwingend gevoel dat je pas met rust laat op het moment dat jij toegeeft aan je impuls. Dan ontstaat er ontspanning.
Hoe groter het gevoel van ontspanning is dat je ervaart nadat je hebt toegegeven, hoe groter de drang wordt om het weer te doen. Het is namelijk de ontspanning die uiteindelijk voor de beloning zorgt en dopamine dwingt je om opnieuw en opnieuw op zoek te gaan naar dat gevoel van ontspanning.
Een groter probleem is echter dat je daardoor juist je patroon versterkt. Op het moment dat je vecht ontstaat er juist meer spanning. Als je daarna uiteindelijk toegeeft is het gevoel van ontspanning en rust extra groot.
Dit is een probleem, want juist die rust die je voelt als je uiteindelijk toch hebt toegegeven, zorgt ervoor dat je brein je gaat dwingen om weer een eetbui te hebben om opnieuw opzoek te gaan naar die rust.
En dat geldt natuurlijk niet alleen voor de opluchting die je ervaart na het gevecht tegen een eetbui.
Elke keer als jij een eetbui hebt omdat je zo gestrest bent, denkt jouw dopaminesysteem ~Ah, dit is lekker!! Dat moeten we de volgende keer weer doen!~
Nog meer redenen dus om aan de slag te gaan met het trainen van je prefrontale cortex en het ontstressen van je leven!
Hoe je dat doet, dat leer ik je in de 24/7 Goed Voor Jezelf Zorgen Challenge van deze week.